در معناى نام ابرکوه در کتب تاریخى سخن ها رفته است. گرچه در نهایت به این دست یافتهاند که منطقهاى بَر و کنار کوه بوده است یا مکانى اَبَر و بالاى کوه، اما چیزى که امروز قابل مشاهده است هیچ قرابتى با این عناوین ندارد. ابرکوه شهرستانى است در دل بیابان نه در کوه و کوهستان، هرچند در محدودهى آن کوههاى تکى وجود دارد و آب و هواى آن به نسبت مناطق کویرى، معتدل است. ابرکوه خطَهى اسامى باستانى است، بوم قصههاى کهن؛ دیار قلعهها و پناهگاه بسیارى از شخصیتهاى تاریخى. از فرود، پورِ سیاوش و بهرام گور ساسانى، شاه شجاع و حافظ، در این قلمرو اسکان داشتهاند تا امام رضا (ع) و لطفعلى خان زند که در مقابله با آغا محمدخان قاجار به این مکان پناه آورد. علىرغم باور عموم که این ناحیه در دوردستها قرار دارد؛ ابرکوه بسیار نزدیک است؛ نزدیکترین محدوده است به مرکز جغرافیایى ایران. هرچند با هجوم قومى، با خاك یکسان شد و دیگر نتوانست رونق گذشته را بیابد، اما مانند بسیارى از مناطق دیگر ایران، شهرستانى با جاذبههاى تاریخى و باستانى است. علاوه بر این، دو مشخصه ى ممتاز، به آن اعتبارى ویژه و جاذب گردشگرى میدهند همچون گذشته که در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و منزلگاه کاروانیان بود، اکنون نیز در شاهراه اصلى است که جنوب را به شمال و شرق را به غرب متصل میکند. میانهى سه شهر بزرگ شیراز، اصفهان و یزد و در مثلث طلایى گردشگرى ایران قرار دارد، با امکانات گردشگرى سطح بالا که میتواند فضایى مناسب جهت استراحت و اسکان مسافران و گردشگران را فراهم سازد ناحیهاى آرام است که مىتوان دور از هیاهوى شهرنشینى، از جاذبههاى فرهنگ عامیانه، خوراکیهاى محلى، بناهاى تاریخى و طبیعت بکر کویرى آن بهره برد براى اسکان، هر چهار فصل، لطف خود را دارد: با بوى کاهگل رگبار خورده و نسیم نوروز که همیشگى مى وزد و عطر شکوفه هاى زردآلو را مى آورد، مى توان بهار را با تمام وجود احساس کرد. در تابستان، خوابیدن زیر آسمان تاریک و تماشاى درخشش ستارگان در پشتبام و بیدار شدن در صبح از خنکى باد کویر، لذتى فراتر از حد تصور دارد. پاییز، فصل رسیدن انار ترش و شیرین باغات و در پى آن، پخت رب انار در هر کوچه ى شهر که بوى آن مشام جان مىشود. نشستن زیر کرسى، سوختن هیزم، بوى دود، چاى آتشى و آشى گرم، سرماى زمستان را به گرما بدل میکند
آن چه را میشنوم فراموش مى کنم؛ آن چه را میبینم به خاطر مى سپارم؛ آن چه را انجام مى دهم درك میکنم کنفوسیوس
درآمد آموزش واقعى، زمانى اتفاق میافتد که همراه با فعالیتى انجام گیرد و مسافرت روشى تجربى جهت یادگیرى است. مى توان گفت گردشگرى یا توریسم، سفر به قصد آموختن است که در مکانى غیر از محل زندگى صورت پذیرد و مواجه شدن با موضوعات تازه، نیاز به دانستن را به وجود مى آورد. آشنایى با زبان جدید، تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و تمدن متفاوت و… از تاثیرات سفر است و یادگیرى از همین نقطه، آغاز مى گردد گردشگرى از روندى ساده در گذشته به صنعتى با شاخههاى گوناگون بدل شده است که نیازها و علایق مختلف را در بر مى گیرد. گردشگرى فرهنگى، تفریحى، درمانى، مذهبى و… نشان از ارتقاى روزافزون این صنعت دارد که شناخت بیشتر سرزمین مقصد را ایجاب مینماید. در قدیم، کتابهایى که با موضوع گردشگرى ارتباطى پیدا مى کرد در قالب سفرنامه بوده یا کتاب هاى جغرافیایى و معمولا در مورد هر مکان، اطلاعات کوتاهى ارائه مى شده است. از ناصرخسرو تا برادران امیدوار، روند سفر کندتر و با اطلاعات محدودتر بوده است؛ اما همراه با گسترش فناورى و بهره گیرى از فضاى مجازى، مولفه ى زمان نقش ویژهاى یافته و رقابت بر سر سرعت و تخصص بالا گرفته است. این امر در ارائه ى خدمات گردشگرى و حوزههاى مرتبط نیز تاثیرگذار بوده است و راهکارهاى جدیدى میطلبد در ابرکوه همگام با این پیشرفت، تغییراتى در ارائه اطلاعات تخصصى گردشگرى انجام گرفته است و از مطالب صرفا میراثى فاصله یافته، به سمت گردشگرى و ارائه ى اطلاعات صحیح به گردشگر، گرایش پیدا کرده است. منطقه ى ابرکوه با وجود پستى و بلندى هاى تاریخى که در سرنوشت آن تاثیر به سزا داشته و آن را به حاشیه رانده، نقش مهمى در مرکز سرزمین ایران ایفا مى کرده است. از این نظر جاى خالى کتاب ویژ هى گردشگرى احساس مى شد و باعث گردید تا براى نخستین بار در ابرکوه کتابى با عنوان “ابرکوه؛ ابرقوه؛ خیلى دور؛ خیلى نزدیک” در سال 1398 انجام پذیرد و در ادامه تهیه، ویرایش و چاپ دوم آن، با افزودنىهاى بسیار در کتاب پیش رو ارائه گردد اهمیت و ارزش کتاب، علاوه بر تازگى آن، به حضور کارشناسان متعدد اما یک دل در به سرانجام رساندن این پروژهى عظیم است. کار گروهى بارى متفاوت نسبت به کار فردى دارد و سرشار است از گفتگوها، پیشنهادات، تبادل نظریات و دغدغهمندىهاى مشترك که اعتبارى ویژه به آن مى دهد و لطف تولید را دو چندان مى سازد. این کتاب حاصل تلاش جمعى بیش از پنجاه نفر از کارشناسان، صاحب نظران، هنرمندان و علاقمندان به حوزههاى سه گانه ى میراث فرهنگى، گردشگرى و صنایع دستى است که با رویکرد گردشگرانه در جهت توسعه ى گردشگرى شهرستان ابرکوه، گردآورى، تنظیم و تالیف شده است. بدون حضور، همراهى و تلاش خستگیناپذیر این عزیزان، چاپ و تولید این کتاب هرگز میسر نمیشد
حمید مشتاقیان رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان ابرکوه و سرپرست پایگاه میراث فرهنگی بافت تاریخی ابرکوه پنجم مهرماه یک هزار و چهارصد خورشیدی